تفاوت بین رسانش و همرفت

تفاوت بین رسانش و همرفت

رسانش (هدایت)

* مکانیسم: در رسانش، گرما از طریق برخورد مستقیم ذرات ماده (اتم‌ها، مولکول‌ها یا یون‌ها) منتقل می‌شود. ذرات پرانرژی‌تر (گرم‌تر) انرژی خود را به ذرات کم‌انرژی‌تر (سردتر) منتقل می‌کنند.
* محیط: رسانش در همه حالت‌های ماده (جامد، مایع و گاز) رخ می‌دهد، اما در جامدات قوی‌تر است.
* مثال: هنگامی که یک قاشق فلزی را در یک فنجان چای داغ قرار می‌دهیم، گرما از طریق قاشق به دستمان منتقل می‌شود. این انتقال گرما به دلیل برخورد ذرات فلز با یکدیگر است.

همرفت

* مکانیسم: در همرفت، گرما از طریق حرکت خود ماده منتقل می‌شود. بخش‌های گرم‌تر یک سیال (مایع یا گاز) به دلیل کاهش چگالی به سمت بالا حرکت می‌کنند و بخش‌های سردتر جایگزین آن‌ها می‌شوند. این حرکت مداوم باعث انتقال گرما می‌شود.
* محیط: همرفت فقط در سیالات (مایعات و گازها) رخ می‌دهد.
* مثال: جوشیدن آب در یک قابلمه یا جریان هوا گرم شده توسط یک رادیاتور نمونه‌هایی از همرفت هستند.

جدول مقایسه

| ویژگی                  | رسانش                      | همرفت                  |
| مکانیسم              | برخورد ذرات                 | حرکت خود ماده       |
| محیط                  | جامد، مایع، گاز             | مایع، گاز                 |
| نیاز به محیط مادی | بله                             | بله                        |
| مثال                   | قاشق فلزی در چای داغ | جوشیدن آب            |

خلاصه

در حالی که هر دو رسانش و همرفت برای انتقال گرما مورد نیاز هستند، مکانیسم‌های آن‌ها متفاوت است. رسانش به برخورد مستقیم ذرات متکی است، در حالی که همرفت به حرکت خود ماده وابسته است. انتخاب روش انتقال گرما مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع ماده، حالت فیزیکی آن و شرایط محیط بستگی دارد.