مولتی متر چیست 

چه پارامترهایی را می‌توان با مولتی متر اندازه‌گیری کرد؟

مولتی مترهای امروزی قادر به اندازه گیری پارامترهای مختلفی از جمله ولتاژ (ولتاژ مستقیم DC و متناوب AC)، جریان (جریان مستقیم DC و متناوب AC)، مقاومت، ظرفیت خازن، فرکانس و حتی دما هستند. برخی مدل‌های پیشرفته‌تر قابلیت اندازه‌گیری پارامترهای دیگری مانند دیوتی سایکل و بهره ترانزیستور را نیز دارند.

علامت های روی مولتی متر

مولتی مترها ابزارهای بسیار مفیدی برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی هستند. اما برای استفاده صحیح از آنها، باید با علامت‌های روی مولتی متر آشنا باشید. در این مقاله به بررسی این علامت‌ها می‌پردازیم.
دسته‌بندی کلی
به طور کلی، علامت‌های روی مولتی متر را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
 علامت‌های مربوط به کمیت‌های الکتریکی: این علامت‌ها نشان می‌دهند که مولتی متر برای اندازه‌گیری چه نوع کمیتی (ولتاژ، جریان، مقاومت و...) تنظیم شده است.
علامت‌های مربوط به نوع جریان: این علامت‌ها نشان می‌دهند که مولتی متر برای اندازه‌گیری جریان مستقیم (DC) یا جریان متناوب (AC) تنظیم شده است.
علامت‌های مربوط به کمیت‌های الکتریکی
V: این علامت نشان دهنده ولتاژ است. اگر این علامت به تنهایی باشد، به معنای ولتاژ AC است. اگر علامت DCV یا V- نیز در کنار آن باشد، به معنای ولتاژ DC است.
A: این علامت نشان دهنده جریان است. اگر این علامت به تنهایی باشد، به معنای جریان AC است. اگر علامت DCA یا A- نیز در کنار آن باشد، به معنای جریان DC است.
Ω: این علامت نشان دهنده مقاومت است.
F: این علامت نشان دهنده ظرفیت خازن است.
Hz: این علامت نشان دهنده فرکانس است.

علامت‌های مربوط به نوع جریان
خط موج‌دار: این علامت نشان دهنده جریان متناوب (AC) است.
خط صاف یا خط مقطع: این علامت نشان دهنده جریان مستقیم (DC) است.

سایر علامت‌ها
علاوه بر علامت‌های ذکر شده، ممکن است علامت‌های دیگری نیز روی مولتی مترها وجود داشته باشد که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
AUTO: این علامت نشان می‌دهد که مولتی متر در حالت اتورنج قرار دارد و نیازی به تنظیم دستی محدوده اندازه‌گیری نیست.
HOLD: این علامت نشان می‌دهد که مقدار اندازه‌گیری شده روی صفحه نمایش ثابت شده است.
MAX/MIN: این علامت نشان می‌دهد که مولتی متر مقدار ماکزیمم و مینیمم اندازه‌گیری شده را نمایش می‌دهد.

نکات مهم
در هنگام استفاده از مولتی متر، به علامت‌های روی آن توجه کنید و مطمئن شوید که مولتی متر برای اندازه‌گیری کمیت مورد نظر و نوع جریان صحیح تنظیم شده است.
در صورت عدم آشنایی با علامت‌های روی مولتی متر، به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید.
با استفاده از این اطلاعات، می‌توانید به راحتی از مولتی متر خود استفاده کنید و کمیت‌های الکتریکی را به درستی اندازه‌گیری کنید.

انواع مولتی متر

به طور کلی، مولتی مترها را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

 مولتی متر آنالوگ (عقربه‌ای):

این نوع مولتی مترها قدیمی‌تر هستند و برای نمایش مقادیر از یک عقربه متحرک استفاده می‌کنند. مولتی مترهای آنالوگ معمولاً دقت کمتری نسبت به مولتی مترهای دیجیتال دارند و برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی با دقت بالا مناسب نیستند. با این حال، این نوع مولتی مترها همچنان در برخی موارد خاص مانند تست قطعات الکترونیکی کاربرد دارند.

مولتی متر دیجیتال:

این نوع مولتی مترها جدیدتر هستند و برای نمایش مقادیر از یک صفحه نمایش دیجیتال استفاده می‌کنند. مولتی مترهای دیجیتال معمولاً دقت بالاتری نسبت به مولتی مترهای آنالوگ دارند و برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی با دقت بالا مناسب هستند. این نوع مولتی مترها دارای قابلیت‌های بیشتری مانند اندازه‌گیری فرکانس، دما و ظرفیت خازن نیز هستند.

انواع مولتی متر دیجیتال

مولتی مترهای دیجیتال خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

مولتی مترهای اتورنج:

این نوع مولتی مترها به طور خودکار محدوده اندازه‌گیری را تنظیم می‌کنند و نیازی به تنظیم دستی توسط کاربر ندارند. این ویژگی باعث می‌شود که استفاده از مولتی مترهای اتورنج آسان‌تر باشد.

مولتی مترهای کلمپ متر (انبری):

این نوع مولتی مترها دارای یک انبر هستند که دور سیم قرار می‌گیرد و جریان الکتریکی را بدون نیاز به قطع سیم اندازه‌گیری می‌کند. این نوع مولتی مترها برای اندازه‌گیری جریان‌های بالا مناسب هستند.

مولتی مترهای دماگیر:

این نوع مولتی مترها دارای یک سنسور دما هستند که برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌شود.

مولتی مترهای رومیزی:

این نوع مولتی مترها بزرگتر و سنگین‌تر از مولتی مترهای دستی هستند و معمولاً در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها استفاده می‌شوند.

کاربردهای مولتی متر در صنعت

در این آموزش، نحوه کار با مولتی متر را به صورت گام به گام توضیح می‌دهیم.

1. با مولتی متر خود آشنا شوید
قبل از هر چیز، باید با قسمت‌های مختلف مولتی متر و نحوه عملکرد هر کدام آشنا شوید. مولتی مترها معمولا دارای یک صفحه نمایش، یک سلکتور (برای انتخاب کمیت و محدوده اندازه‌گیری)، دو پراب (یکی قرمز و یکی مشکی) و چندین پورت برای اتصال پراب‌ها هستند.

2. کمیت مورد نظر را انتخاب کنید
ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید چه کمیتی را اندازه گیری کنید (ولتاژ، جریان یا مقاومت). سپس با استفاده از سلکتور، کمیت مورد نظر را انتخاب کنید.

3. محدوده اندازه‌گیری را تنظیم کنید
در برخی از مولتی مترها، باید محدوده اندازه‌گیری را نیز به صورت دستی تنظیم کنید. اگر نمی‌دانید که مقدار کمیت چقدر است، ابتدا از بالاترین محدوده شروع کنید و سپس به تدریج آن را کاهش دهید تا به محدوده مناسب برسید. در مولتی مترهای اتورنج، این کار به صورت خودکار انجام می‌شود.

4. پراب‌ها را وصل کنید
پراب مشکی را به پورت COM و پراب قرمز را به پورتی که برای کمیت مورد نظر مشخص شده است وصل کنید.

5. اندازه‌گیری را انجام دهید
ولتاژ: برای اندازه‌گیری ولتاژ، پراب‌ها را به صورت موازی با قطعه‌ای که می‌خواهید ولتاژ آن را اندازه بگیرید، وصل کنید.
جریان: برای اندازه‌گیری جریان، پراب‌ها را به صورت سری با قطعه‌ای که می‌خواهید جریان آن را اندازه بگیرید، وصل کنید.
مقاومت: برای اندازه‌گیری مقاومت، ابتدا باید برق مدار را قطع کنید. سپس پراب‌ها را به دو سر قطعه‌ای که می‌خواهید مقاومت آن را اندازه بگیرید، وصل کنید.

6. نتیجه را بخوانید
پس از انجام اندازه‌گیری، مقدار کمیت مورد نظر روی صفحه نمایش مولتی متر نمایش داده می‌شود.

نکات مهم
همیشه قبل از شروع اندازه‌گیری، مطمئن شوید که مولتی متر به درستی تنظیم شده است.
در هنگام اندازه‌گیری ولتاژ و جریان، دقت کنید که پراب‌ها را به درستی وصل کنید.
هنگام اندازه‌گیری مقاومت، حتماً برق مدار را قطع کنید.
در صورت مشاهده هرگونه مشکل یا ابهام، به دفترچه راهنمای مولتی متر مراجعه کنید.
با تمرین و تجربه، می‌توانید به راحتی با مولتی متر کار کنید و از آن برای اندازه‌گیری کمیت‌های الکتریکی در پروژه‌های مختلف استفاده کنید.